Black Friday is in aantocht en staat symbool voor koopgekte en die koopgekte kan ook oneerlijke handelspraktijken aanwakkeren. De wet kent een heel aantal voorbeelden van handelspraktijken die oneerlijk zijn. Deze wetgeving is het gevolg van een Europese richtlijn (richtlijn 2005/29/EG). Het betreft B2C regelgeving, dus regels die gelden tussen de zakelijke partij (de handelaar) en de particulier (de consument). Maar ook de bona fide concurrent kan optreden tegen oneerlijke handelspraktijken van concurrentie.
Wat is een oneerlijke handelspraktijk
Een handelspraktijk is oneerlijk wanneer de consument wordt benaderd op een wijze die zijn afweging om een product of dienst te kopen oneigenlijke manier wordt of kan worden beïnvloed. Daardoor wordt de consument verleid tot een aankoop die de consument (mogelijk) anders niet had gedaan. De wet deelt deze handelspraktijken op in twee categorieën:
- een misleidende handelspraktijk
- een agressieve handelspraktijk
Overeenkomsten die tot stand komen door een oneerlijke handelspraktijk zijn vernietigbaar. De consument kan deze overeenkomst dus ongedaan maken. De consument kan de handelaar ook aansprakelijk houden voor de schade als gevolg van de oneerlijke handelspraktijk.
Mogelijkheden concurrenten bij oneerlijke handelspraktijken
Een onderneming kan klanten verliezen aan de concurrent die oneerlijke handelspraktijken uitoefent. Hoewel de wetgeving is bedoeld ter bescherming van de consument, kan ook de bona fide concurrent optreden tegen oneerlijke handelspraktijken en bijvoorbeeld een verbod, rectificatie of recall afdwingen. Dat staat niet letterlijk in de wet, maar vloeit voort uit de richtlijn:
Deze richtlijn beschermt de economische belangen van de consument op rechtstreekse wijze tegen oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten. Daarnaast beschermt zij indirect legitieme ondernemingen tegen concurrenten die de regels in de richtlijn niet in acht nemen; hierdoor is binnen het toepassingsgebied van deze richtlijn een eerlijke concurrentie gewaarborgd.
Misleidende handelspraktijken
Maar wat zijn nu misleidende handelspraktijken? Misleidende handelspraktijken zijn handelspraktijken waarbij de handelaar informatie onjuiste informatie verstrekt, of juist nalaat essentiële informatie te geven over het aangeboden product of dienst. Essentiële informatie betreft:
- de voornaamste kenmerken van een product
- de identiteit en het adres van de handelaar
- de prijs of wijze van prijsvorming
- de wijze van betaling en levering
- indien van toepassing, het bestaan van het recht op herroeping of annulering (zoals bij webshops of colportage)
Zwarte lijst misleidende handelspraktijken
De wet kent een z.g. ‘zwarte lijst’ van handelspraktijken die hoe dan ook misleidend zijn. Een aantal voorbeelden daarvan zijn de volgende:
- vermelding van een gedragscode als de handelaar daar niet aan gebonden is
- kwaliteitslabels aanbrengen op producten zonder de vereiste toestemming/voorwaarden
- producten aanbieden zonder de mogelijkheid om het product te tonen aan de consument
- een gebrekkig artikel laten zien met als doel een ander product te verkopen
- beweren dat producten een beperkte tijd beschikbaar zijn om een consument snel te laten beslissen (terwijl het magazijn vol ligt)
- beweren of de indruk wekken dat een product legaal kan worden verkocht terwijl dit niet het geval is
- wettelijke rechten van consumenten voorstellen als een onderscheidend kenmerk
- door de handelaar betaalde nieuwsartikelen (redactionele content) gebruiken als reclame, zonder dat het uit de inhoud, beelden of geluiden blijkt
- een ‘namaakproduct’ verkopen en de indruk wekken alsof dat product door de fabrikant van het origineel is gemaakt
- doen alsof de handelaar zijn zaak stopt of gaat verhuizen, indien dit niet het geval is
- een product als gratis, voor niets of kosteloos te omschrijven, terwijl dat niet het geval is (ook bijvoorbeeld persoonsgegevens opvragen als voorwaarde voor een gratis product of dienst is een vorm van ‘betalen’)
- marketingmateriaal voorzien van een factuur of een soortgelijk document waarin om betaling wordt gevraagd, waardoor de indruk wordt gewekt dat het aangeprezen product al besteld is
Agressieve handelspraktijken
En wat zijn agressieve handelspraktijken? Van een agressieve handelspraktijk is sprake als een consument onder druk wordt gezet om een product te kopen. Die druk kan bestaan uit intimidatie, (fysieke of mentale) dwang of ongepaste beïnvloeding.
Zwarte lijst agressieve handelspraktijken
Ook van agressieve handelspraktijken bestaat een zwarte lijst die is opgenomen in de wet. Handelspraktijken op de zwarte lijst zijn altijd agressief. Hieronder volgen een aantal voorbeelden:
- de indruk geven dat de consument het pand niet mag verlaten voor de overeenkomst is opgesteld
- het verzoek van de consument om zijn huis te verlaten of niet meer terug te komen, te negeren
- hardnekkig en ongewenst aandringen per bijvoorbeeld telefoon, fax, e-mail, etc.
- documenten vragen i.v.m. een verzekeringsclaim terwijl die documenten niet relevant zijn voor de beoordeling van de verzekeringsclaim
- kinderen in reclame ertoe aanzetten om geadverteerde producten te kopen of om hun ouders of andere volwassenen over te halen die producten voor hen te kopen
- de consument uitdrukkelijk meedelen dat, als het product of de dienst niet wordt aangeschaft, de baan of de bestaansmiddelen van de handelaar in het gedrang komen
Contact
Vragen over oneerlijke handelspraktijken en/of oneerlijke concurrentie? Of hanteert jouw directe concurrent oneerlijke handelspraktijken die jou klanten kost? Neem contact op met onze specialist of vult het contactformulier in. Dan bekijken we de mogelijkheden.